2024 жылғы 24 қазанда «Азаматтық қоғам Қазақстан үшін (CS4K)» жобасы аясында «Деректерді жинау және талдау» тақырыбында вебинар өтті. Бұл іс-шараны Соғыс пен бейбітшілікті баяндау институты (IWPR) және «Ұлттық және халықаралық даму бастамалары институты» ҚҚ («ИНМИР» ҚҚ) Еуропалық Одақтың қаржылық қолдауымен ұйымдастырды. Вебинарға шамамен 40 адам, соның ішінде азаматтық қоғам ұйымдарының (АҚҰ) өкілдері, тәуелсіз журналистер мен Қазақстанда негізгі құқықтар мен бостандықтарды қорғауға қызығушылық танытқан зерттеушілер қатысты.
Вебинарды фемицид мәселесін зерттеу бойынша The Sigma Awards әлемдік байқауының жеңімпазы, тәжірибелі дерек-журналист Савия Хасанова жүргізді. Савия деректермен жұмыс істеу бойынша көпжылдық тәжірибесімен бөлісті және соңғы жылдары журналистер мен құқық қорғаушыларды деректерді жинау және талдау әдістеріне үйретумен белсенді айналысып жүргенін атап өтті. Ол деректерді жүйелі түрде жинаудың маңыздылығын және дұрыс жиналған деректер табысты адвокациялық кампаниялардың негізгі элементі екенін түсіндірді.
Вебинар барысында қатысушылар деректер түрлері және олардың жіктелуімен, оның ішінде сандық және сапалық, бастапқы және қайталама деректермен егжей-тегжейлі танысты. Савия деректердің күнделікті өмірде кездесетінін және олармен жұмыс істеуде олардың құрылымын және мағынасын түсіну маңызды фактор екенін түсіндірді. Мысалы, сандық және мәтіндік деректер, статистика және түрлі есептер – бұлардың бәрі неғұрлым дәл және нанымды зерттеу материалдарын жасау үшін пайдалануға болатын ресурстар.
Спикер деректерді жинауды зерттеу мақсатын қоюдан бастау керектігін айтты. Бұл зерттеудің бағытын, сұрақтарын анықтауға және қажетті деректер түрін таңдауға мүмкіндік береді. Зерттеу мақсаттары мен ресурстарына байланысты сапалы, сандық немесе аралас зерттеудің бірін таңдауға болады. Вебинар қатысушылары өз жобаларына сәйкес әдісті таңдауды үйренді, бұл деректерді жинау процесін тиімді құрылымдауға және кең тараған қателіктерден аулақ болуға көмектеседі.
Савия деректерді веб-сайттардан автоматты түрде жинауға мүмкіндік беретін заманауи құралдармен бөлісті. Бұл әдіс әсіресе әртүрлі дереккөздерден үлкен көлемдегі ақпаратты жинау қажет болғанда пайдалы. Онлайн-скрейпинг зерттеушілерге қолмен жинау қиын болатын деректермен жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Савия скрейпингті мәтіндік деректерді жинау және талдау үшін жаңартылып отыратын ақпарат алу мақсатында қалай қолдануға болатынын көрсетті.
Деректерді дұрыс түсіндірудің маңыздылығына ерекше назар аударылды. Савия деректерді жинау жеткіліксіз екенін, оларды дұрыс талдау қажет екенін және қателіктер мен біржақтылықтан аулақ болуды түсіндірді. Ол мысалдар арқылы түсіндірудің қорытындыларға қалай әсер ететінін және адвокацияға арналған дәлелдерді қалыптастыру алдында деректердің шынайылығын тексерудің маңыздылығын көрсетті.
Деректерді жинау және талдау вебинары CS4K жобасының қатысушылары үшін деректермен жұмыс істеуге арналған практикалық білім мен құралдарға қол жеткізуге пайдалы алаң болды. Іс-шара барысында олар деректерді жинау, оларды талдау және адвокациялық жұмыста қолдану тәсілдерін үйренді. Бұл вебинар деректердің адам құқықтарын қорғау және қоғамдағы өзгерістерді ілгерілету құралы ретіндегі рөлін атап өтті.
Вебинар Савия әзірлеген, жақын арада жарияланатын деректерді жинау және талдау бойынша нұсқаулыққа негізделді. Жарияланым шыққанша, вебинар жазбасымен мына сілтеме арқылы таныса аласыз.
Бұл жарияланымды Еуропалық Одақ қаржыландырады. Оның мазмұнына тек IWPR жауапты және ол міндетті түрде Еуропалық Одақтың көзқарасын білдірмейді.