«Үеұ-да жеке деректерді қорғау: сынақтар мен шешімдер» басылымын Орталық Азиядағы IWPR өкілдігінің және CABAR.asia аймақтық аналитикалық платформасының қолдауымен Құралай Қарақұлова дайындады.
Материалға сілтеме жасағанда және сілтеме жасағанда мынаны көрсетіңіз: Құралай Қарақұлова, 2025, Үеұ-да жеке деректерді қорғау: сынақтар мен шешімдер, CABAR.asia.
Жарияланымда атап өтілгендей, Қазақстандағы қоғамдық ұйымдардың (ҚҰ) көпшілігінде дербес деректермен жұмыс істеуге арналған арнайы, ресмилендірілген регламенттер жоқ. Ондай регламенттері бар ҚҰ өкілдері оларды іс жүүзінде толық сақтау қиын екенін айтады. Дербес деректерді қорғау шаралары жүйесіз сипатта болып, көбіне бірыңғай стратегиясыз немесе үйлестірусіз іске асырылады.
Маңызды аспектілердің бірі – бұл бенефициарлардың дербес деректерін беруді жиі талап ететін қоғамдық ұйымдардың донорларымен өзара іс-қимыл мәселесі.
Кейбір жағдайларда донорлар жобаның іске асырылуын, көрсетілген қызметтерді және бюджетті игеруді растау үшін жалпыға қолжетімді деректерден (мысалы, Т.А.Ә. – тегі, аты, әкесінің аты) басқа, құпия ақпаратты да, соның ішінде құжаттардың көшірмелерін, диагноз туралы анықтамаларды, әлеуметтік мәртебе туралы мәліметтерді және басқаларын сұратады.
Көптеген ұйымдар киберқылмыс жағдайларының жиілеуіне байланысты бенефициарлардың дербес деректерді беруден қорқа бастағанын атап өтеді. Бұл әсіресе қарттар тобымен жұмыс істейтін жобаларда айқын байқалады. Бұған қоса, мемлекеттік органдар ұйымдардың ішкі деректеріне қол жеткізуі мүмкін деген қауіп те бар.
Жүргізілген сауалнама қоғамдық ұйымдардың өкілдері ұйымда қандай шаралар, саясаттар мен құжаттар қабылдау керектігі туралы әлсіз түсінікке ие екенін көрсетті.
Жарияланымда қоғамдық ұйымдарға және мемлекеттік органдарға ҚҰ қызметкерлерінің дербес деректерін қорғауға арналған практикалық құралдарды әзірлеу бойынша нақты ұсыныстар берілген.
Бұл жарияланымды Еуропалық Одақ қаржыландырды. Оның мазмұнына тек IWPR жауапты және ол міндетті түрде Еуропалық Одақтың көзқарасын білдірмейді